Zadelmak maken is veel meer dan je paard ‘zadel-mak’ maken…

De eerste stappen in de training zijn de basis van de verdere training en ontwikkeling van je paard. Onderschat dit niet.  Ben je zelf een nog onervaren ruiter, dan roep je best professionele hulp in. Neem geen onnodige risico’s. Op een goede stevige basis kan je verderbouwen.

Vaak krijg ik de vraag: ‘Wat kan ik doen met mijn jonge paard voor hij of zij de leeftijd heeft om bereden te worden?’  

Heel veel.  Een eerste deeltje hebben we reeds besproken vorige maand. Als je paard mooi aan de hand meestapt, wijkt voor lichte druk en je al een vertrouwensband hebt opgebouwd, dan kunnen we nu verder met een aantal nieuwe oefeningen. Je wil je paard zo goed mogelijk voorbereiden op de volgende trainingsfase, namelijk het aanvaarden van een ruiter op zijn rug.  Veel mensen denken dat deze fase gepaard gaat met een rodeo, maar dit is echt niet nodig. Het zadelmak maken is een heel boeiend proces waarbij je het paard stap voor stap klaarmaakt voor het zadel en de ruiter. Worden er stappen overgeslagen, dan is de kans inderdaad groot dat het ‘fout’ gaat. Haast en spoed…

Neem de tijd die je paard nodig heeft om te wennen aan deze nieuwe situatie. Wij konden toch ook niet van de eerste schooldag binnen de lijntjes schrijven of het alfabet lezen? Zorg dat je paard je begrijpt en vertrouwt en je bent al halfweg.

Geduldig stilstaan

Het lijkt zo eenvoudig en toch is het iets wat we vaak vergeten.  Je paard geduldig leren wachten en even ‘niets doen’ zorgt ervoor dat je paard zich leert ontspannen in allerlei situaties.  We verwachten van ons paard dat hij rustig blijft staan in de trailer, op de poetsplaats, bij de hoefsmid en dierenarts, bij het op- en afstappen, …  Stilstaan is een onmisbaar onderdeel van de training waar je best zelf ook even bij stilstaat…  

Laat je paard af en toe halt houden op weg van en naar de weide. Dit zijn controlepunten. Is hij ontspannen dan stap je rustig verder. Maakt hij zich druk en staat hij ongeduldig te trippelen om toch maar verder te mogen, dan blijf je deze oefening verderzetten. Ga meerdere keren heen en weer, stap eens rond in de piste of in de gang, tot hij tot rust komt en zich volledig ontspant. Blijf rustig en zorg dat je zelf je geduld niet verliest.  Deze stap – halt oefeningen kan je reeds van jongs af aanleren. Het is dé basis van je verdere training.

Quality time

Breng voldoende quality time door met je (jonge) paard. Samen gezellig niets doen is zo waardevol. Waarom staat je paard zo graag in de weide bij zijn maatje? Het samenzijn geeft hen een goed en veilig gevoel en biedt rust.  Ga eens in de weide zitten, geef je paard een aangename poetsbeurt, neem je paard mee op pad etc.  Als je je jonge paard enkel uit de stal of weide haalt om te werken, voor de hoefsmid of dierenarts, bestaat de kans dat je een negatieve associatie creëert.  

Samen niets doen en stilstaan is in theorie de eenvoudigste oefening en toch is het in de praktijk vaak de lastigste. De reden?  Het wordt zelden als een volwaardige oefening gezien en dus te weinig geoefend. Iets wat je niet oefent, wordt niet beter…  Training hoeft niet altijd ingewikkeld en intensief te zijn. De sleutel tot een ontspannen paard zit in deze kleine dingen. 

Longeren

Als het jonge paard de basis begrijpt en rustig is, begin ik met het longewerk. Dit geeft je controle over de beweging op afstand.  Ook hier gaan we stap voor stap te werk. Rustig stappen aan de longe is mijn eerste prioriteit. Een ontspannen paard uit zich in ontspannen bewegingen.  Laat je jonge paard niet zomaar doelloos in het rond lopen. Daar worden ze niet beter van. Hoe sneller ze lopen, hoe meer ze eigenlijk weglopen en ze het longewerk associëren met vluchten en balansverlies.  Leer je paard overgangen maken aan de longe, door het gebruik van duidelijke (stem)hulpen. Diezelfde stemhulpen gebruik je ook bij de start van de training onder het zadel. Dit is voor hen herkenbaar en maakt de volgende stap een stuk gemakkelijker.

(Meer weten over longeren?  Bekijk dan de 3 afleveringen die ik reeds maakte voor HippoTV. Je vindt deze terug op mijn YouTube kanaal.)

Wennen aan de singel en het bit 

Het aansingelen en het opleggen van een zadel is een onderdeel van het ‘desensibiliseren’.  Laat je paard gewennen aan een zadeldoek, longeersingel of bareback pad en uiteindelijk ook het zadel.  Overval je jonge paard niet door onmiddellijk het zadel op te leggen en aan te singelen. Neem de tijd die je jonge paard nodig heeft om te wennen aan een nieuwe situatie of nieuwe oefening. Angst en stress kan je best zo veel mogelijk vermijden tijdens je training. 

Ook het hoofdstel kan je reeds aandoen tijdens het longeren zodat je paard kan wennen aan het bit. Laat het (touw)halster nog onder het hoofdstel en bevestig de longe nog niet aan het bit zelf.  Tijdens het longeren kom ik liefst zo weinig mogelijk aan het bit.

Dubbele longe

Is het paard ontspannen in de drie gangen aan de longe en gehoorzaam op de stemhulpen, dan gebruik ik vaak de dubbele longe als overgang tussen het longeren en de bereden training. Het geeft de mogelijkheid om je paard te leren wat teugeldruk betekent. Halthouden, vertragen, naar links en rechts draaien zijn dan al aangeleerd voordat je voor de eerste keer opstapt. Dit maakt het een stuk gemakkelijker en veiliger voor beide.

Stilstaan bij het opstappen 

Heb je je jonge paard al geleerd om halt te houden en rustig te blijven staan?  Dan komt dit al goed van pas bij het opstappen. Leer je paard ‘parkeren’ naast het trapje. Dit doe je door je paard te leren naast het trapje te komen en niet het trapje naast je paard te zetten. Streel en masseer je paard vanop het trapje, zodat het aangename plek wordt. Ga stapsgewijs te werk tot je uiteindelijk rustig kan opstappen.  Stap meerdere keren op en af en oefen van in het begin de stap – halt overgangen, vooraleer je begint te draven. 

Blijf ook verder werken aan het grondwerk en het zoeken naar verfijning. Dit is, vind ik, een echte meerwaarde bij de training van je paard, in om het even welke discipline, welke je ambities ook zijn.  

Veel plezier samen!

Tip!

Paarden die niet blijven staan bij het opstappen begrijpen vaak niet wat we van hen verwachten. Ze zijn onzeker, bang, voelen zich in het nauw gedreven en gaan vluchten.  Ze vasthouden en dwingen om stil te blijven staan is hier niet echt een oplossing. Neem je tijd en bewijs hen dat stilstaan (naast een opstapje) veel leuker is dan hij denkt. De tijd die je nu investeert win je op termijn dubbel en dik terug!

Verplicht jezelf om na het opstappen 30 seconden stil te staan alvorens te vertrekken. Laat je paard enkel vertrekken op een beenhulp en niet omdat je zit, beide voeten in de stijgbeugels hebt, of je teugels vastneemt. Opstappen is de eerste fase van je bereden training. Laat je paard dus niet van in het begin wegstappen zonder dat je het hebt gevraagd.

Ontspanning

Ga bij elke oefening en elke fase van de training op zoek naar ontspanning. Je paard kan pas fysiek als mentaal groeien in de training als hij ontspannen en rustig loopt. Angst en onzekerheid leiden tot spanning, verzet of vluchtreacties. Het paard is in deze toestand niet in staat om te leren en na te denken. Wederzijds vertrouwen, respect en begrip zijn de basiselementen van elke training. Fysieke, mentale en emotionele stabiliteit zorgen voor optimale leeromstandigheden. 

Werk niet te lang met je jonge paard. 20 à 30 minuten is in het begin meer dan voldoende. Ga niet te snel en sla geen stappen over omdat het ‘goed’ gaat. Neem je tijd en probeer steeds positief af te sluiten.

Wie is Magali Van der Heyden?

Magali is gediplomeerd instructeur van Haras de La Cense, verdiept zich in Equitation Science en is ook trainer B.  Magali werkt zowel bij particulieren als professionele ruiters. Ze geeft lessen en clinics, helpt bij de training van (jonge) paarden en gaat hierbij op zoek naar een juist evenwicht tussen horsemanship, sport en wetenschap. Ze is tevens gespecialiseerd in het helpen van paarden met gedrags- en trainingsproblemen.  

Je kan Magali volgen op Facebook, Instagram of op haar website: www.magalivanderheyden.be